Waar doen ze het van? (Audit Magazine 4 - Criminaliteit)
Dit artikel is gepubliceerd in Audit Magazine 4 - 2019
Wel peperdure bolides en een kapitale villa, maar geen – of nauwelijks – officiële inkomsten. Crimineel geld, belastingontduiking of niets aan de hand? Bij vragen als ‘waar doen ze het van?’, kan de infobox Crimineel en Onverklaarbaar Vermogen (iCOV) uitkomst bieden.
Tekst: Dr.ir. Peter Balke, Foto Travis Essinger -Unsplash
De infobox Crimineel en Onverklaarbaar vermogen (iCOV) is in 2013 gestart met als doel door het combineren van data beter zicht te krijgen op foute geldstromen. Om dat goed te doen, zijn drie zaken nodig: data van de juiste partners op één plek, goede IT-tools om in die data te kunnen zoeken en de juiste experts. Deze experts zijn nodig om de uitkomsten van wat je kunt zien in deze financiële data en relaties tussen entiteiten (personen en bedrijven) te kunnen interpreteren.
De partners
iCOV is als samenwerkingsverband begonnen vanuit de politie, het Openbaar Ministerie (OM) en de Belasting-dienst/FIOD. Daarna zijn ook De Nederlandsche Bank (DNB), de Autoriteit Consument en Markt (ACM), de rijksrecherche, de douane, de Financial Intelligence Unit (FIU) en het Centraal Bureau Justitiële Incasso (CJIB) aangesloten. Andere partners zijn de bijzondere opsporingsdiensten van onder meer de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA), de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) en de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (ISZW). De ongeveer veertig iCOV-medewerkers zijn gedetacheerd vanuit de politie, het OM, de Belastingdienst/FIOD, de FIU, de ACM en DNB. Het gaat hierbij om analisten, accountants, invorderaars, rechercheurs, ontwikkelaars, data-scientists, beheerders, juristen en ondersteunend personeel.
Big data
Big data en het combineren van data vanuit de aangesloten organisaties is echt de succesformule van iCOV. Doordat we op basis van een rechtmatige vraag geautomatiseerd door al die bakken data gaan, zie je dingen die je anders niet zou zien. Aan de uiteinden van een relatiescan zie je ineens relevante adresgegevens of personen die een spilfunctie vervullen, maar die eerder niet in beeld waren. Vervolgens kun je scenario’s uitwerken die inzicht geven in de aard en de omvang van bepaalde problematiek. Tactisch en strategisch kan dit heel interessant zijn, bijvoorbeeld om bij ondermijning een bepaalde omgeving te duiden. Dat biedt vervolgens weer handelingsperspectief voor de politie, de Belastingdienst of het openbaar bestuur.
Laten we het concreet maken met een voorbeeld. Stel dat iemand wordt aangehouden met 150.000 euro in een Albert Heijn-tasje. De politie zou dan kunnen uitzoeken waarmee hij dat geld heeft verdiend. Een onderzoek dat veel tijd en capaciteit kost. Maar diezelfde politie kan ook een infobox rapportage vermogen en inkomen (iRVI), aanvragen. Daarop is eenvoudig te zien welke legale inkomstenbronnen deze persoon heeft. En dús of het aannemelijk is dat hij die 150.000 euro heeft verdiend met ‘de verkoop van sokken op de markt’.
