Assurance-rapport in normale woorden
Dit is een tweeluik over één van de kernproducten van de accountant, namelijk het assurancerapport over duurzaamheidsinformatie. Dit eerste deel doet een poging te laten zien ‘hoe het ook zou kunnen’, zodanig dat degenen die niet in ons vak werken het kunnen begrijpen. Geen juridische taal maar alleen de essentie, zo kort als mogelijk. (In het tweede deel licht de auteur een aantal onderdelen uit zo’n assurancerapport en becommentarieert hij deze, met enige scherts, vanuit de gebruiker.)
"De afgelopen vijftien jaar heb ik steeds gezocht naar manieren om de uitkomsten van ons werk goed te vertellen, zodanig dat het overzichtelijk blijft en makkelijk te begrijpen.
Natuurlijk gaat het om de vaktechnische en juridische bewaking van de grenzen van wat we doen - maar tegelijk om heldere en eenvoudige communicatie, zodat ook de goed geïnformeerde en geschoolde niet-professional kan begrijpen wat er nu eigenlijk staat.
Heldere communicatie zorgt er immers niet alleen voor dat de ontvanger weet wat er staat en wordt bedoeld, maar draagt ook bij aan vertrouwen. Ik word persoonlijk snel wantrouwend als iemand veel en ingewikkelde woorden nodig heeft om iets te zeggen. Nog erger: als er woorden worden gebruikt die ik niet begrijp of ken.
De bewoording van de conclusie - de meeste rapporten kennen 'een beperkte mate van zekerheid' - leidt al geregeld tot onbegrip. Zoiets als de weerman die zegt: "Op grond van mijn waarnemingen is mij niets gebleken op basis waarvan ik zou moeten concluderen dat het niet regent." Wat voor weer is het dan?
In mijn veld van duurzaamheids-assurance heb ik de rapporten bovendien in de loop der tijd zien uitdijen. Daar zijn goede redenen voor: het assurance-rapport toont qua structuur en bewoordingen gelukkig steeds sterkere overeenkomsten met het accountantsrapport bij de jaarrekening. En we volgen terecht de internationale regelgeving om zo veel mogelijk eenduidigheid te creëren in de wereld.
Toch dacht ik al lange tijd: "Hoe zou het nu zijn voor de lezer van onze assurance-rapporten? Zouden we niet moeten kijken naar eenvoudigere en helderdere communicatie? Zou het niet korter kunnen, wat is er overbodig?"
De allereerste accountantscontroles werden afgesloten met een handtekening op de jaarrekening en daaronder 'Akkoord bevonden'. Dat is misschien wat mager in het huidige tijdsgewricht. Gebruikers willen bijvoorbeeld weten wat een accountant nu zoal doet, vandaar dat de key audit matters zijn geïntroduceerd. Maar er is wel iets te leren van deze 'alles draait om de eenvoud'-benadering.
Ik kwam pasgeleden een oude vriendin tegen, die me vroeg wat ik nu zoal doe als accountant. Ze was zelf terechtgekomen in de autoindustrie, als general manager van een divisie en als zodanig bekend met duurzaamheid.
Ik vertelde haar over 'de verklaring dat het duurzaamheidsverslag klopt, of althans dat het ons aannemelijk lijkt, met mijn naam eronder', waarop ze zei: "Laat er eens zien dan?" Toen ik haar een recent gepubliceerd assurance-rapport liet zien kon ik de frons op haar gezicht zien groeien."