In de RO-opleiding aan de Universiteit van Amsterdam wordt al enige jaren het vak personal skills gedoceerd. Destijds was ik zeer verbaasd over het feit dat een dergelijk vak in het curriculum van een internal audit opleiding was opgenomen. Er zou onder andere aandacht worden besteed aan het bespreekbaar maken en onderkennen van eventuele stresssignalen. Wij young professionals krijgen toch zeker geen last van stress, of erger nog een burn-out? Dat gebeurt toch alleen bij anderen? Wij zijn namelijk ‘young’ en als jonge internal auditor ligt de wereld aan onze voeten!
Inmiddels een aantal jaar ‘wijzer’ en ondertussen voorzitter van de IIA Young Professionals commissie, moet ik mijn stelligheid enigszins nuanceren. De commissie is specifiek voor en door young professionals, waarbij je volgens de definitie tot je 35e levensjaar als ‘young’ wordt gezien. De doelgroep (en ik) kenmerkt zich door levenslust, energie, carrièredrift, flexibiliteit en altijd op zoek te zijn naar een goede werk-privé balans. De doelgroep stelt hierbij hoge eisen aan zichzelf en wil alles uit het leven halen, zonder bewust de tijd te nemen voor rust!
De nuancering blijkt uit de cijfers
Al jaren is het fenomeen burn-out (helaas) een actueel thema. Het thema laait eens in de zoveel tijd weer op, recentelijk nog in verband met de invloed van social media en de grote hoeveelheid beschikbare informatie. Uit grootschalig onderzoek van het CBS blijkt dat maar liefst 15,9% van de werkende Nederlanders burn-out verschijnselen vertoont. Vooral young professionals lopen een groot risico. Van deze groep geeft 19,5% van de werknemers aan regelmatig burn-out gerelateerde klachten te ervaren.
Herken de burn-out
Wat is hiervan nu de oorzaak? Vanuit burn-out situaties in mijn omgeving herken ik de uitkomsten van het onderzoek. Daarom vind ik inmiddels dat een vak als personal skills een prominente plek verdient in het curriculum van een internal audit opleiding. Men leert de oorzaken van stress te herkennen en onderkennen. Weten wat er in je lichaam gebeurt, zorgt naast herkenning ook voor het vroegtijdig erkennen van stresssignalen die zouden kunnen leiden tot een burn-out.
Drukte, het steeds maar bezig zijn, je meer inspannen dan ontspannen; de weg naar een burn-out is een lang en langzaam proces. Het kan zomaar gebeuren dat je past beseft dat je eigenlijk wat rustiger aan moeten doen als het al te laat is! Een natuurlijk afweermechanisme op stress is namelijk ontkenning. Stress wordt veelal niet door jezelf gezien, maar wel door de omgeving. Je hebt dus je collega’s hard nodig om signalen te herkennen.
Het toetsen van burn-outs
In de ideale wereld signaleert de leidinggevende een burn-out tijdig en heeft de organisatie reeds een preventieprogramma. Zouden wij als auditors echter ook niet een rol kunnen spelen om een burn-out te herkennen of zelf te toetsen? Hoe mooi zou het zijn als wij als auditors stresssignalen bij onze collega’s kunnen herkennen en de kwaliteit en adequaatheid van een preventieprogramma kunnen toetsen. We zouden onze organisatie en hiermee haar medewerkers helpen om dit fenomeen te voorkomen.
Stress is echter subjectief van aard en hiermee moeilijk meetbaar. Er zijn diverse signalen voor het herkennen van stress, waarbij deze zijn onder te verdelen in subjectieve signalen en fysieke symptomen. De fysieke symptomen zijn hierbij beter waarneembaar en meetbaar. Dit impliceert dat de internal auditor mogelijk een normenkader met criteria kan opstellen. Echter moet de auditor hierbij niet alleen terugkijken, maar ook ‘insight’ bieden in eventuele voorspellers van burn-outs in de toekomst, zoals het signaleren van rolconflicten en bureaucratie.
Eerste auditaanbevelingen
Laten we als auditors het onderwerp in ieder geval eens aankaarten binnen de organisatie. Verder is af en toe niets doen ook iets doen. Door zelf regelmatig een ‘niets doen moment’ te nemen, zorg je ervoor dat je stresssysteem tot rust komt. Ontspannen is herstellen! Mogelijk al een idee voor een eerste aanbeveling als internal auditor?
Auteur: Hendrie van ’t Ende, Voorzitter IIA Young Professionals Commissie