“What’s in a name? That which we call a rose, by any other name would smell as sweet,” liet Shakespeare Julia tegen Romeo zeggen. Dat klinkt en is fraai, maar dan is het wel belangrijk dat we hetzelfde verstaan onder die roos. Wat is internal auditing? En is dat voor iedereen hetzelfde?
In de afgelopen weken heb ik een aantal keer ervaren hoe lastig het is om het begrip auditing goed, en ook aantrekkelijk, te duiden. Het meest recent was de melding van het Institute of Management Accountants (IMA) dat zij internal auditing uit het curriculum voor de Certified Management Accountant-opleiding (CMA) schrappen, omdat zij verwachten dat dit in de toekomst geautomatiseerd zal worden. Deze vereenzelviging van auditing met accountants vindt vaker plaats, ook nog regelmatig in artikelen van het NBA(-LIO). De termen interne accountant en interne auditor worden dan afwisselend gebruikt, alsof beide hetzelfde zijn.
Een nadere uitleg lijkt gewenst. Maar blijkt tegelijkertijd lastig. Richard Chambers gaf dat ook aan in een recente blog: “…as a profession, we often struggle to explain what it is we do. This challenge is so commonplace, we’ve learned to joke about it. One of my favorites is about the man who instructs his child to tell his classmates that he works at McDonald’s, because it’s easier than explaining he’s an internal auditor.” Daarbij hoorde ik laatst iemand zeggen: “Toen ik vroeger op verjaardagen vertelde dat ik forensic accountant was, hingen de mensen aan mijn lippen, maar nu ik internal auditor ben, krijg ik alleen glazige blikken.”
Deel jóuw pitch: internal auditing is…
Zodoende zou ik graag een prijsvraag willen uitroepen voor de mooiste, sexy, catchy, omschrijving van wat internal auditing is of wat een internal auditor doet. De mooiste pitch, van zo’n 50 woorden, die zich ook leent voor een gesprekje op een feestje met een leek op ons vakgebied, wint een boekenpakket (en eeuwige roem door vermelding op de website). Als hulpmiddel hierbij, en ook voor een wellicht meer serieuze uitleg van ons vakgebied aan onze stakeholders, wil ik u graag wijzen op de International Internal Audit Awareness Month (in mei) en de YouTube reeks Wat is internal audit?. Ik zie uw pitches met veel belangstelling tegemoet! (peter.hartog@iia.nl)
International Internal Audit Awareness Month
Veel beroepen worden universeel begrepen en gewaardeerd, denk aan dokters en leraren. Dit is helaas niet het geval voor het beroep van internal auditor. Daarom is een campagne nodig om bewustzijn te creëren. Het doel van de bewustwordingsmaand in mei is niet alleen 1. om misverstanden van wat een internal auditor doet uit de weg te ruimen, maar ook om 2. te laten zien welke essentiële rol internal audit speelt in, onder andere, effectief risicomanagement. Wanneer het management de waarde van internal auditing ten volle waardeert, zal zij ervoor zorgen dat 3. de internal auditfunctie krijgt wat deze nodig heeft om goed werk te leveren. Bovendien, naarmate de samenleving meer vertrouwd raakt met wat internal auditors doen, 4. stijgt het aantal personen dat auditing als een interessante carrièremogelijkheid beschouwt. Toolkit: Building Audit Awareness
Een kernpunt in die ‘nadere uitleg’ (Wat is internal audit? Wat doet een internal auditor?) is wat mij betreft vooral het verschil tussen de (interne, maar ook externe) accountant en de auditor, vooral qua scope. Daarmee kom ik ook nog even terug op de melding van het IMA. Een paar gedachten voor die nadere uitleg:
Het IMA definieert haar professie als volgt: “Management accounting is a profession encompassing finance and accounting professionals working inside organizations. Their role involves partnering in management decision making, devising planning and performance management systems, and providing expertise in financial reporting and control to formulate and implement an organization’s strategy”. In Nederland wordt deze rol ook vaak benoemd als de rol van de (financial of management) controller. Wanneer het IMA praat over accountants zijn dat dus de ‘accountants in business’ zoals NBA en IFAC die onderscheiden en niet de accountants die (intern of extern) onafhankelijk een controle uitvoeren. In het Engels betekent accountant zowel boekhouder als controlerend accountant. Het IMA staat dus voor het eerste.
Naast het bovengenoemd verschil tussen de tweede en derdelijns functies, is het ook belangrijk het verschil in de derdelijns functies te duiden, ofwel het verschil tussen de interne accountant en de internal auditor. Je zou kunnen zeggen dat elke interne accountant, werkzaam in een onafhankelijke toetsende rol, een internal auditor is, maar niet elke internal auditor een interne accountant is. Het IIA, als beroepsorganisatie van internal auditors, staat voor een brede oriëntatie en omvat het gehele gebied van governance, risk management en beheersing, voor alle strategische doelen en alle (kritieke) processen van de organisatie. De financiële aspecten en getrouwheid van de verslaglegging, als scope van de controlerend accountant, zijn daar inderdaad onderdeel van, maar slechts een onderdeel.
Terug naar de melding van het IMA: ik deel de mening van het IMA dat zowel de financiële processen en informatievoorziening zelf als de controle daarop steeds verder zullen worden geautomatiseerd. In het verlengde daarvan is het te begrijpen dat in het CMA-curriculum minder aandacht wordt besteed aan het vak internal auditing, of beter gezegd interne accountancy.
Maar…
- …ook voor elke finance professional blijft het belangrijk te weten wat de rol van internal auditing is in het geheel van de governance en control van de organisatie en dus wat een internal auditor doet.
- …ook bij sterke automatisering blijft de menselijke factor bestaan. We zien ook dat het auditen van cultuur en gedrag tegenwoordig steeds belangrijker wordt.
- …gezien de brede scope blijft de functie van internal auditing belangrijk en gegeven de gestegen dynamiek en complexiteit van veranderingen, neemt dat belang alleen maar toe. (Natuurlijk in een andere vorm en met andere accenten.)
Als we internal auditing volgens deze punten invullen en kunnen positioneren, zoals het IIA ook voorstaat, is het bestaansrecht van de internal auditor en daarmee het antwoord op de vraag van Shakespeare ‘To be, or not to be: that is the question’ in ieder geval duidelijk.
Maar er is dus nog wel ‘zendingswerk’ te doen, richting IMA en andere organisaties en stakeholders! Wellicht zetten jullie pitches een eerste stap in de goede richting!
Auteur: Peter Hartog is manager vaktechniek bij IIA Nederland en daarnaast verbonden aan de Erasmus School of Accounting & Assurance als docent aan de postinitiële opleiding Internal Auditing & Advisory.