Door Peter Hartog
Als IIA Nederland voelen wij ons een beetje de hoeder van het vakgebied. Naast kwaliteitsborging, kennisontwikkeling en kennisdeling zetten we daarom ook in op belangenbehartiging en daarmee de promotie van het vakgebied. Een – naar mijn mening – groot succes behaalden we twee jaar geleden, toen de Internal Audit functie (IAF) expliciet in de Corporate Governance Code werd opgenomen. Dat toont het belang van een goede IAF in de governance, en daarmee voor de lange termijn waarde van de organisatie. Maar er is meer.
De events en trainingen die we geven en de berichten die we publiceren zijn heel zichtbaar voor leden (en niet-leden). Maar even zo belangrijk, alleen wellicht minder zichtbaar, is het werk dat onze Europese confederatie van IIA’s (ECIIA), het bestuur, de commissies en misschien zelfs iedere afzonderlijke internal auditor doet: lobbyen.
Van Europees niveau tot beroepsniveau
De ECIIA, waar de 34 Europese instituten van internal auditors lid van zijn, volgt ontwikkelingen op Europees niveau op de voet en lobbyt daar waar mogelijk bij de Europese Commissie en regelgevers om de beroepsgroep stevig neer te zetten. ECIIA brengt daartoe regelmatig position en thought papers uit. Ook wordt deelgenomen in deskundigengroepen, zoals nu in de groep die werkt aan de richtlijn voor niet-financiële rapportages, en is er een halfjaarlijks overleg met de ECB om de bevindingen te bespreken waarop IA een rol kan spelen. Meer info is beschikbaar op eciia.eu, LinkedIn en Twitter.
Op Nederlands gebied is, zoals gezegd, drie jaar terug een grote mijlpaal behaald. Toen is na onze inspraakmogelijkheid eind 2016 de IAF als één van de good governance-principes in de Nederlandse Corporate Governance Code opgenomen en dus min of meer verplicht gesteld (‘pas toe of leg uit’). Deze Code is gericht op beursgenoteerde ondernemingen, maar heeft een sterke voorbeeldwerking voor andere codes. De Internal Audit Monitor 2017, uitgevoerd door Remko Renes en Robert Bogtstra in opdracht van Stichting Vaktechnisch Onderzoek IIA Nederland, beschrijft hoeveel fondsen eind 2016 wel/niet beschikken over een IAF vergeleken met de situatie in 2010. Geconstateerd werd dat met name een behoorlijk aantal kleinere organisaties nog niet beschikken over een IAF, maar dat het aantal IAF’s over de gehele linie is toegenomen. Latere studies bevestigen een verdere groei.
Toegevoegde waarde IA steeds meer erkend
De governance-code, en het belang van een IAF, sijpelt door naar andere sectoren. Denk aan het onderwijs, de zorg en woningcorporaties (enigszins verwarrend wordt daar gesproken over de ‘onafhankelijke controller’). De toegevoegde waarde wordt steeds meer erkend. En dat noem ik winst. Vanuit het IIA proberen we via sectorgewijze activiteiten de verdere implementatie en ontwikkeling van IAF’s te faciliteren. Bijvoorbeeld door het organiseren van bijeenkomsten voor leden en niet-leden over ‘de IAF van de toekomst’ in de betreffende sector.
Momenteel denken we mee over het implementeren van internal audit binnen pensioenfondsen. IA is, samen met Risicobeheer en Actuariaat, benoemd als sleutelfunctie (in de Europese wet IORPII) en daarmee verplicht gesteld. Het IIA probeert DNB als toezichthouder, de Pensioenfederatie als belangenbehartiger en natuurlijk de fondsen zelf te helpen vanuit onze ervaring en standaarden voor een goede beroepsuitoefening. Het voornemen is na de zomer een event voor alle betrokkenen te organiseren, waarin good practices met elkaar zullen worden gedeeld.
Een ander onderdeel van de belangenbehartiging waarin we actiever zijn geworden is het reageren op consultaties van voorgenomen verordeningen en wet- en regelgeving. Natuurlijk zijn er de consultaties van de collega-beroepsverenigingen waarop we reageren, zoals bijvoorbeeld de Verordening Gedrags- en Beroepsregels (VGBA) en de Verordening inzake Onafhankelijkheid (ViO) van het NBA, of handreikingen van NOREA, zoals recentelijk de Praktische handreiking voor interne auditors bij de jaarlijkse audit van PSD2. Aanvullend proberen we ook input te geven op rapporten waarin de IAF slechts indirect wordt geraakt of waar we menen dat onze deskundigheid nuttig kan zijn. De Commissie Toekomst Accountancy nam bijvoorbeeld onze suggestie over om expliciet ook de rol van de IAF te benoemen in de keten van de financiële verslaglegging en de mogelijke in control statement daarover. Een voorbeeld van het laatste was onze input op de richtlijnen voor de beveiliging van de verbinding met overheidswebsites en –webapplicaties van het Ministerie van BZK. We hebben inmiddels een breed Professional Practices-netwerk dat helpt bij het formuleren van onze reacties.
Daarnaast ben ik er best trots op dat het Maandblad voor Accountancy en Bedrijfseconomie MAB een heel thema wijdt aan internal audit. Daarmee wordt ook het wetenschappelijk onderzoek op het gebied van IA gestimuleerd en getoond. Op 22 april wordt dit themanummer gepresenteerd in de Amsterdamse Academisch Club. U bent van harte welkom!
Ontbreekt internal audit? Moeten we ons meer laten horen? Meld het ons!
Als IIA Nederland proberen we dus langs verschillende wegen ons vakgebied verder te promoten en te faciliteren en alert te zijn op verdere mogelijkheden daartoe. Mochten er drafts zijn of terreinen die nog ‘braak liggen’, waarvan je denkt dat het zinvol is dat het IIA erop reageert, dan waardeer ik het zeer wanneer je mij hierover informeert via vaktechniek@iia.nl.
Over Peter Hartog
Peter Hartog is vaktechnisch manager bij IIA Nederland en vanuit die rol betrokken bij de professionalisering van het vakgebied. Daarnaast is hij docent aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Peter is gespecialiseerd in (internal/operational) auditing en heeft daarin diverse rollen bekleed, in het management, als adviseur en in de uitvoering.